نظام انضباطی موقعیتی مبتنی بر نظریه های رهبری موقعیتی

مطالعه نگارنده و همکارانش بر روی بیش از یک صد و پنجاه نفر از تنبیه شدگان مجموعه ی کارخانجات گروه ملی صنعتی فولاد ایران در سال های 1366 تا 1372 در کنار بررسی نظام های انضباطی مختلف طراحی شده برای این مجموعه در سال های قبل و بعد از انقلاب اسلامی، تجزیه و تحلیل محتوای پرونده های این افراد و جمع آوری اطلاعاتی که از طریق مصاحبه های هدایت شده با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نهایی بر روی این اطلاعات از یک طرف و مشکلات عدیده موجود در سازمان های مختلف در ارتباط با ساختار نظام انضباطی سنتی و رفتار های مبتنی بر آن از طرف دیگر موجب گردید که نسبت به بررسی اثر بخشی نظام انضباطی سنتی موجود در این سازمان ها و راه کارهایی که در آن به کار گرفته شده اند با دیدی اصلاحی، نگاه کرده و به تبع آن احساس تبعیضی را که نسبت به پاره ای موارد به ویژه نسبت به ساختار نظام انضباطی و رفتار مدیران وجود دارد بررسی نموده برای آن راه کار موثری پیشنهاد نماید. مطالعه ی راه کارهای دیگری که در برخی از سازمان های داخلی و خارجی در این رابطه ارایه و اعمال گردیده بود هم چنین مطالعه ی نظریه های مختلف موجود برای شکل گیری نظام انضباطی موقعیتی نیز بسیار کارساز بود. امید است تا این تلاش که به طور حتم نیاز به اصلاح و کار بیشتری دارد، بتواند حداقل توجه پژوهش گران و مدیران را به این موضوع مهم در سازمان ها جلب کند و سازمان ها به اثربخشی بالاتری در برخوردهای انضباطی با کارکنان نایل گردند. بدون شک نظام انضباطی باید همراه با نظام پاداش به صورتی منسجم و یک پارچه مورد مطالعه قرار گرفته و اعمال گردد و این کار نیز به همین صورت انجام گرفته، اما به دلیل اهمیت توجه مدیران به نظام انضباطی ترجیح داده شد که این مقوله به طور جداگانه مورد بحث و مطالعه قرار گیرد. مجموعه ی این بررسی در چهاربخش است که به صورت زیر ارائه می گردد.